رنگ مورد علاقه‌ی زنبورها چیست؟

مجله علمی ایلیاد - گروهی از دانشمندان دانشگاه ایالتی اورگون و دانشگاه سنت پائول مینسوتا، دریافته‌اند که نور فلوئورسنت آبی در دامنه ۴۳۰ تا ۴۸۰ نانومتر باعث می‌شود تا زنبورها به فعالیت پر سر و صدا بپردازند.

نور فلوئورسنت زمانی دیده می‌شود که ماده‌ی فلوئورسنت، پرتوهای فرابنفش یا نوع دیگری از تابش با طول موج کوتاه‌تر را جذب می‌کند و سپس آن‌را در قالب نور مرئی با طول موج بالاتر منتشر می‌کند. به مانند انسان‌ها، زنبورها نیز از بینایی سه رنگی برخوردار هستند؛ آن‌ها سه نوع گیرنده‌ی نوری در چشمان خود دارند.

نسان‌ها و زنبورها هر دو دارای گیرنده‌های آبی و سبز هستند، اما نوع دوم در انسان‌ها قرمز است، ولی برای زنبورها به صورت فرابنفش نمایان می‌شود. الگوها و رنگ‌های متغیر گل‌ها که برخی از آن‌ها فقط با دید فرابنفش قابل تشخیص هستند، روش مناسبی برای گرده افشان‌هایی مثل زنبورها است تا شهد را پیدا کنند. شهد نوعی سیال غنی از قند است که توسط گیاهان تولید می‌شود. زنبورها از شهد انرژی دریافت می‌کنند و پروتئین را را از گرده می‌گیرند. در فرآیند جستجوی غذا، آن‌ها گرده را از بساک گل به کلاله انتقال می‌دهند.

بر اساس تحقیقاتی که دکتر «اوکسانا استروخوا» محقق دپارتمان فیزیک در دانشگاه ایالتی اورگون، به همراه همکارانش انجام داد، به این سوال پاسخ داده شد که آیا فلوئورسانس سبز برای زنبورها جذابیت دارد یا خیر؟ محققان همچنین می‌خواستند دریابند که آیا همه‌ی طول موج‌های فلوئورسانس آبی به یک اندازه جذاب بودند یا خیر؟

در شرایطی که فرصت لازم برای استفاده از زنبورهایی با انواع مختلف گونه‌ها مهیا گردید، گروه دانشمندان مجموعه‌ای از تله‌های زنبورعسل طراحی کردند. تحت شرایط متغیر با مجموعه‌ای گوناگون از رنگ‌های پس‌زمینه‌ای، دام‌های فلوئورسنت محبوب‌ترین موارد به حساب می‌آمدند. دانشمندان واکنش زنبورهای وحشی را به دام‌های طراحی شده برای تحریک گیرنده‌ی نور آبی یا سبز مورد بررسی قرار دادند و در این راستا از فلوئورسانس نور خورشید در دامنه‌ی ۴۲۰ تا ۴۸۰ نانومتر یا ۵۴۱ تا ۵۴۰ استفاده کردند.

یافته‌های آنان نشان می‌دهد که انگیزش گزینشی گیرنده‌ی نور سبز برای زنبورها جذاب نبود، اما رنگ آبی بود. دکتر استروخوا خاطر نشان کرد: «زمانی که ما به‌طور گزینشی روی گیرنده‌ی نور آبی تمرکز کردیم، دریافتیم که زنبورها فلوئورسانس آبی را در دامنه‌ی ۴۳۰ تا ۴۸۰ نانومتر به دامنه‌ی ۴۰۰ تا ۴۲۰ نانومتر ترجیح می‌دهند.»

یافته‌های این تحقیق که در مجله‌ی Comparative Physiology منتشر شده است، ابزار قدرتمندی برای ارزیابی و دستکاری‌های جمعیت زنبورها است.

نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد