راز نور آبی دریای شیرین چیست؟

مجله علمی ایلیاد – اخیراً عکاسی لحظه‌ای جادویی را در نزدیکی سوانسی در کشور ولز، تجربه کرده؛ زیرا ساحل دریا سراسر آبی و درخشنده شده بود. «آلین والاس»، عکاس نجومی و منظره، ساکن جنوب ولز تصویری از درخشش زیبای اقیانوس را در زیر کهکشان راه‌شیری در فیسبوک خود منتشر کرد که در شب ۱۸ ژوئن ۲۰۱۷ گرفته شده بود و به یکی از خارق‌العاده‌ترین تجربیات زندگی‌اش تبدیل شد.

ولاس نوشت: «هر قدمی که در آب برداشتم با درخششی آبی و غیرواقعی روشن شد.» درخششی که در آن شب «خلیج سه صخره» در نزدیکی سوانسی را روشن کرد، ناشی از پلانکتون‌های کوچکی بود که از خود نور ساتع می‌کنند. بسیاری از گونه های پلانکتون می‌درخشند و آبی رایج‌ترین رنگ برای آن‌ها است؛ آبی طول موجی از نور مرئی است که از طریق آب تا دورترین مسیر حرکت می‌کند. اما براساس آزمایشگاه بیولومینسنت لتز در موسسه‌ی اقیانوس‌شناسی اسکریپس، استثناهایی نیز وجود دارد. مثلأ، ماهی آزاد سیاه با نام علمی «Malacosteus niger»، نور قرمز تولید می‌کند. ماهی‌ای که طعمه‌ی ماهی آزاد سیاه است، نور قرمز را تشخیص نمی‌دهد، بنابراین این سازگاری به ماهی آزاد اجازه می‌دهد تا از نورش به‌عنوان کانون توجه استفاده کند.

براساس آزمایشگاه لتز، پلانکتون‌ها غالبأ می‌خواهند دیده شوند. آن‌ها از نورشان به‌عنوان راهی برای به وحشت انداختن شکارچیان استفاده می‌کنند و امیدوار هستند شکار نشوند. به همین دلیل قدم زدن در آب و بر هم زدن آب باعث «درخشش دریا» می‌شود که والاس از آن عکس‌برداری کرد.

براساس گفته‌های آزمایشگاه لتز، پلانکتون‌ها با ترکیب یک مولکول به‌نام «لوسیفرین» با اکسیژن نور خودشان را تولید می‌کنند و اغلب از آنزیم کاتالیزگری به‌نام «لوسیفراز» برای واکنش شیمیایی استفاده می‌کنند. انواع مختلف لوسیفرین و لوسیفراز می‌توانند رنگ‌های گوناگون بیولومینسنت را تولید کنند، از رنگ قرمز و نارنجی گرفته تا رنگ سبز و آبی.

بیولومینسنت، بر روی زمین نسبتأ کم است، اما در دریا فراوان است. مطالعه‌ی اخیری که در مجله‌ی Science Report منتشر شده، اعلام کرد که ۷۵ درصد از حیوانات اقیانوس می‌درخشند.  بیولومینسنت برای چشم انسان قابل رویت است؛ خیلی نادر است، اما قبلأ نیز در ولز مشاهده شده است. در سال ۲۰۱۴، تصاویری از درخشش آبی در پنمون در جزیره‌ی آنجلسی منتشر شد. در اواخر بهار و اوایل تابستان وقتی آب گرم است، شیرین‌ترین زمان برای ساحل ولز است.

نوشته: استفانی پاپاس
ترجمه: سحر  الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد