مجله علمی ایلیاد - اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی، گروهی بینالمللی شامل محققان مرکز نجوم و اخترفیزیک کاولی «KIAA» در دانشگاه پکینگ از کشف بیش از ۶۰ کوازار بسیار دور خبر دادند که این تعداد، نزدیک به دو برابر تعداد شناخته شده تا آن زمان بود. این یافته، فرصتهای بسیاری برای نگاه عمیق به تاریخ کیهان بهوجود آورد.
در میزگردِ تبادل نظرات علمی که توسط موسسه کاولی برگزار شد، سه اخترفیزیکدان حضور داشتند. یکی از آنها عضو گروهی بود که این کشف را انجام داده بودند. آنها توضیح دادند که این یافتهی مهم، میتواند راز منشاء کیهان مدرن و همچنین ارتباط رازآلود بین کهکشانها و سیاهچالههای غولپیکر را بر ملا کند. کوازارها نواحی بهشدت درخشان در کیهان هستند که توسط سیاهچالههای عظیمالجثه به وجود آمدهاند.
«روبرت مایولین»، استاد اخترفیزیک تجربی در آزمایشگاه کاوندیش دانشگاه کمبریج و موسس مرکز کیهانشناسی کاولی دانشگاه کمبریج، میگوید: «میتوان کوازارها را بهعنوان فانوسهای دریایی در تاریکی کیهان اولیه تصور کرد. درست مانند نور فانوس دریایی که نزدیک ساحل میدرخشد و آنرا از فواصل دور قابل رویت میکند. کوازارها ما را قادر میسازند فواصل بسیار دور در کیهان را بررسی کرده و فیزیک کهکشانهای اولیه را درک کنیم.»
کوازارهای بسیار بسیار دور پنجرهی منحصربهفردی را به روی ما میگشایند که کمک میکند، بفهمیم چطور کهکشانها و سیاهچالههای ابرپُرجرم تشکیل شده و متقابلاً بر هم اثر میگذارند. اما این کوازارها کمیاب هستند. بنابراین یافتن آنها نیازمند رصدها و نقشهبرداریهای گستردهای است که با استفاده از تلسکوپهای بزرگ و قدرتمند انجام شده و از نواحی وسیعی از آسمان تصویربرداری میکند.
«لینها جیانگ»، استاد باشگاه تحقیقاتی کیانرن و نویسندهی دو پژوهشی که در ماههای نوامبر و دسامبر ۲۰۱۶ در Astrophysical Journal دربارهی کوازارهای تازه کشف شده منتشر شد، میگوید: «من و همکارانم از نقشهبرداری دیجیتال آسمانSloan و نقشهبرداری Pan-STARRS برای یافتن کوازارهایی که اخیراً گزارش شده، استفاده کردیم. قبل از آغاز این نقشهبرداری، ما واقعاً اطلاعات بسیار کمی از فاصلهی کوازارها داشتیم.»
جیانگ همچنین اشاره کرد که چگونه فاصلهی بسیار دور کوازارهای جدید به ما کمک میکند، نواحی خاصی که مادهی کیهان اولیه در آن متراکم بوده است را نشان دهیم. این نواحی بسیار متراکم در جاهایی قرار داشتهاند که ما امروزه خوشههای عظیم کهکشانی را در آنجا میبینیم. او میگوید: «اطلاعات بیشتری درمورد تاریخچهی اولیهی کهکشانها بهدست خواهیم آورد و اینکه چطور کیهان به این شکل کنونی درآمده است؟»
مطالعهی این کوازارها درک ما را عمیقتر میکند؛ درمورد اینکه چرا تقریباً تمام کهکشانها، سیاهچالههای ابرپرجرم را در مرکز خود دارند؟ سوال همیشگی مرغ و تخم مرغ است که کدامیک در ابتدا بودهاند؟ کهکشانها یا سیاهچالهها؟ و یا اینکه هر دو به هم وابستهاند؟
«مارتا ولونتری»، سرپرست تحقیقات رصدخانهی پاریس میگوید: «فهم بیشتر درمورد سیاهچالههایی که انرژی کوازارها را تامین میکنند، به ما اجازه میدهد هرچه بیشتر درمورد گسترش کهکشانها اطلاعات کسب کنیم.» او مدیر پروژهی Black است، پروژهای که توضیح میدهد چگونه سیاهچالههای ابرپرجرم بر کهکشان میزبان خود تاثیر میگذارند؟ بهخصوص بهعنوان کوازار در کیهان اولیه. فهم تحول کهکشانها به ما اجازه میدهد ورای همهی اینها تاریخچهی کیهان را دنبال کنیم. به همین دلیل یافتن کوازارهای بیشتر برای مطالعه، تا این حد اساسی است.
نوشته: Kavli Foundation
ترجمه: فاطمه صفایی - مجله علمی ایلیاد
منبع: phys.org