تله زندگی رهاشدگی

وقتی که تله زندگی رهاشدگی (Abandonment) فعال می شود به گونه ای وقایع را پیش می برد که جدایی به عنوان نتیجه ی نهایی نمایشنامه رقم بخورد. تجربه جدایی در ذات خود هیجان برانگیز و طاقت فرساست. اما ابعاد این پدیده با احساس هایی نظیر ترس، سوگواری و خشم پیچیده تر می شود. چرخه رها شدگی مملو از احساس هاس متناقض و تحمل ناپذیر است. اگر در دام این تله ی زندگی افتاده باشید کاملا به این احساس ها آشنا هستید.

وقتی که تجربه ی رها شدن برای شما پیش می آید ابتدا احساس وحشت بر شما مستولی می شود. گو اینکه کودکی هستید که در مرکز خرید، مادرش را گم کرده است و با ترس، وحشت، سردرگمی، نگرانی و گریه به دنبال مادرتان هستید. به شدت آشفته اید. نمی دانید مادرتان کجاست و در بین جمعیت با احساس ترس و وحشت دست به گریبان هستید. اضطراب شما دم به دم بر وحشت شما می افزاید و این حالت در کسانی که تجربه ی رها شدگی را را با گوشت و پوست خود لمس کرده اند ممکن است ساعت ها یا حتی روزها دست از سرشان بر ندارد.

اما اگر نتوانید سر اضطراب را بر بالین بگذارید و با آن مقابله کنید، به تدریج کاسه صبرتان لبریز می شود. سرانجام این احساس کاهش می یابد و بایستی طعم تلخ شکست در رابطه را بپذیرید. سپس برای تنهایی خود دچار سوگ و غم شدید خواهید شد. چنان زانوی غم بغل می گیرید که گویی هیچ گاه طرف مقابل را نخواهید دید. این سوگ می تواند موجب پدیدآیی افسردگی شود.

اگر فردی که شما را ترک کرده به هر دلیل برگردد از دست او عصبانی خواهید شد به دو دلیل:

الف) چرا شما را تنها گذاشته است؟

ب) چرا اینقدر به طرف مقابل نیازمند هستید؟

دو نوع رهاشدگی

دو نوع رهاشدگی وجود دارد که هرکدام از آنها به دلیل شرایط خاصی در دوران کودکی شکل می گیرند. اگر محیط اولیه در دوران کودکی سخت حمایتگر باشد و کودک با هیچ چالشی در زندگی مواجه نشود، رهاشدگی مبتنی بر وابستگی در ذهن کودک شکل می گیرد. چنین محیطی بستری برای شکل گیری طرح واره های رها شدگی و وابستگی است. اگر محیط اولیه در دوران کودکی از لحاظ هیجانی کاملا بی ثبات باشد و کودک به هیچ عنوان رنگ ثبات و امنیت را نبیند، در ذهنش رهاشدگی مبتنی بر بی ثباتی یا فقدان نقش خواهد بست.

1. رها شدگی مبتنی بر وابستگی
2. رها شدگی مبتنی بر بی ثباتی یا فقدان

وجود طرح واره وابستگی بدون طرح واره رها شدگی، پدیده ای نامتداول است. افرادی که در دام تله ی زندگی وابستگی افتاده اند اعتقاد راسخ دارند که نمی توانند به تنهایی از پس زندگی برآیند و زنده بمانند. آنها به فردی قوی و مستقل نیاز دارند که در انجام کارهای روزمره بتواند گره از مشکلاتشان باز کند. 

آبشخورهای این طرح واره را بایستی در روابط عاطفی ناپایدار دوران کودکی با افراد مهم زندگی (پدر، مادر، خواهر، برادر و دوستان صمیمی) جست و جو کرد.

اگر در زندگی خود روابط بی ثباتی را تجربه کرده باشید، احتمالا به افرادی دلبسته شده اید و سپس انها را از دست داده اید. شما نمی توانید جدایی از کسانی را که دوست شان دارید، تحمل کنید به این دلیل که بدون آنها زندگی شما برهوتی بدون احساس می شود. احساس تعلق خاطر به دیگران بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان است. وقتی که این پیوندهای انسانی و عاطفی از هم می گسلد شما به برهوت پوچی و نیستی پرت خواهید شد.

شما برای تسکین یابی به دیگران نیاز دارید. در رها شدگی مبتنی بر وابستگی شما به افرادی نیازمندید که مثل یک والد، نیازهای دوران کودکی شما را برآورده سازند. به عبارتی شما در جستجوی فردی مستقل، کمک یار و هدایت گر می گردید.

افراد وابسته در دوروبرشان تعداد زیادی یاور و راهنما دارند که آنها را جایگزین کسانی کرده اند که در زندگی اولیه کمک شان نکرده اند. آنها به جای افراد مهم زندگی که نتوانسته اند به کمک شان اعتماد کنند، در جستجوی افراد در دسترس هستند که بتوانند به انها تکیه کنند. این افراد دائم به دنبال افراد جدیدی می گردند و بلافاصله به آنها وابسته می شوند. افراد وابسته تاب تحمل تنهایی ندارند. از همین رو افراد زیادی دوروبر افراد وابسته وجود دارد. اکثر افراد وابسته این استعداد را دارند که افرادی را بیابند که وظیفه ی مراقبت از خودشان را بر دوش آنها بگذارند. این افراد نمی توانند تنهایی را تحمل کنند و برای رهایی از این احساس تنهایی دست به دامن روابطی ناپایدار می شوند.

افرادی که رها شدگی مبتنی بر بی ثباتی دارند می توانند به مدت زیادی تنها بمانند. آنها وارد روابط صمیمی نمی شوند برای اینکه می ترسند دوباره صدمه ببینند. آنها در حال حاضر با تنهایی خود می سوزند و می سازند(مثل دوران کودکی شان)، ولی می دانند که می توانند به زندگی مستقل ادامه بدهند و این مساله برای انها دردسر درست نمی کند. آنها تنهایی را بخش جدایی ناپذیر فقدان می نگرند. انها می دانند که این روند برایشان آشناست: برقراری رابطه، فقدان، بازگشت مجدد احساس تنهایی و بی کسی. این چرخه دائم در زندگی این افراد تکرار می شود.

منبع: زندگی خود را دوباره بیافرینید / جفری یانگ / مترجم: حسن حمیدپور .