روان درمانی چیست؟

روان درمانی فرآیند تعهد بین دو نفر است که هر دو ملزم به تغییر کـردن از طریـق فعالیـت درمـانی هسـتند. روان درمانی در بهترین حالت، نوعی فرآیند مشترک است که درمانگر و درمانجو را شامل مـی شـود و هـردوی آنهـا مـی خواهند راه حل هایی را برای مسایل گوناگون پیدا کنند. شاید مهمترین خصوصیت درمانگر کارآمد، کیفیـت حضـور او باشد.

روان درمانی یک روش درمانی برای درمان اختلالات روانی، رفتاری و شخصیتی است که توسط روان درمانگری که در اکثر موارد یک روانشناس بالینی است انجام می‌شود. در این نوع درمان، اختلالات روانی، بدون دارو و تنها با روش‌های مبتنی بر گفتگو و تکنیک‌های شناختی – رفتاری، و یا سایر تکنیک ها درمان می‌شوند.

این شیوه درمانی برای اختلالات روانی و مشکلات روان شناختی و هیجانی است و مبتنی بر رابطه منحصر به فرد بین روان‌درمانگر و مراجع است. در این شیوه از ابزار کلامی و همچنین تکنیک‌های مختلف برای دست یافتن به تغییر استفاده می‌شود. طول دوره درمانی متفاوت می‌باشد، ممکن است از ۱۰ جلسه تا ۶۰ جلسه طول بکشد و بستگی به نوع اختلال روانی دارد.

اهداف روان درمانی چیست؟

• برطرف شدن علایمی که منجر به پریشانی شده اند
• تغییر الگوهای رفتاری آشفته
• بهبود روابط بین فردی
• مقابله ی بهتر با استرس های زندگی
• رشد فردی

 رواندرمانی مرتبط است با چگونگی افکار و اندیشه ها و احساسات و رفتارهای یک فرد. در رواندرمانی هدف ایجاد تغییراتی در افکار و احساسات و در نهایت تغییر در رفتار فرد می باشد. در رواندرمانی بیشتر با شخصیت و نگرش فرد سرو کار داریم و هدف ایجاد تغییر در طرز نگرش فرد است.

مروری بر نظریه های روان درمانی

طبقه ی اول رویکردهای تحلیلی است. درمان روانکاوی عمدتاً بر بینش، انگیـزش ناهشـیار، و بازسـازی شخصـیت استوار است. تعدادی از مدلهای درمانی اصولاً گسترش روان کاوی هستند، مدلهـای دیگـر، تعـدیل هـای مفـاهیم و شیوه های روان کاوی هستند و سایر مدلها، مواضعی هستند که در واکنش علیه روان کاوی پدیدار شده اند. درمانگران آدلری بر معنی، اهداف، رفتار هدفمند، عمل هشیار، تعلق و علاقه اجتماعی تمرکز دارنـد. گر چـه نظریـه آدلر با بررسی تجربیات کودکی، رفتار زمان حال را توجیه می کند، ولی روی پویشهای ناهشیار تمرکز نمی کند.

طبقه ی دوم، درمان های تجربی و رابطه گرا را تشکیل می دهـد: رویکـرد وجـودی، رویکـرد فردمـدار، و درمـان گشتالتی. رویکرد وجودی روی این موضوع تأکید دارد که انسان کامل بـودن یعنـی چـه. ایـن رویکـرد موضـوعات خاصی را مطرح می کند که بخشی از شـرایط انسـان هسـتند ، نظیـر آزادی و مسـئولیت، اضـطراب، گنـاه، آگـاهی از متناهی بودن ، آفریدن معنی در دنیا و شکل دادن آینده ی خویشتن با تصمیم گیری های فعال. ایـن رویکـرد، مکتـب درمانی یکپارچه ای نیست که نظریه ای روشن و فنون منظمی داشته باشد، بلکه نوعی فلسفه ی مشاوره است کـه روی روش های گوناگون شناخت دنیای ذهنی انسان تأکید می ورزد.

رویکرد فردمدار، که از فلسفه ی انسان گرایی سرچشمه گرفته است، روی نگرش های اساسی درمانگر تأکید می کند. این رویکرد براین باور است که کیفیت رابطه ی درمانجو – درمانگر عامل تعیین کننده اصلی نتایج فرآیند درمان است. این رویکرد از لحاظ فلسفی فرض می کند که درمانجویان از توانایی هدایت کردن خود بدون مداخله ی فعال و رهنمود دادن درمانگر برخوردارند. این نیروی رشد درون درمـانجو، در بستر رابطه ی زنده و اصیل با درمانگر، آزاد می شود. آخرین رویکرد تجربی، درمان گشتالتی اسـت کـه بـرای کمک به درمانجویان برای تمرکز کردن روی آنچه در زمان حال تجربه می کنند، تجربیاتی را ارایه می دهد.

سومین طبقه، درمان های کنشی هستند که واقعیت درمانی، رفتار درمانی، رفتار درمانی عقلانی – هیجانی، و درمـان شناختی را در بر می گیرند. واقعیت درمانی روی رفتار فعلی درمانجویان تمرکز می کند و بر طرح ریـزی برنامـه هـای روشن برای رفتارهای تازه تأکید می ورزد. رفتار درمانی مانند واقعیت درمانی ، برای عمل کردن و برداشـتن گام هـایی در جهت تغییرات عینی ارزش قایل اسـت. رفتار درمانی عقلانی – هیجانی و درمان شـناختی بـر لـزوم یـادگیری نحوه به چالش طلبیدن عقاید کژکار و افکار خودکار که به مشکلات رفتاری منجر می شوند، تأکید می ورزند.

چهارمین رویکرد کلی، دیدگاه سیستمها است که درمـان فمینسـتی و خـانواده درمـانی بخشـی از آن هسـتند. رویکرد سیستمها بر اهمیت شناختن افراد در بستر محیط پیرامونشان که بر رشد آنهـا تـأثیر مـی گـذارد، تأکیـد دارد. برای ایجاد تغییر در فرد، باید به این نکته توجه کرد که چگونه شخصیت او تحت تأثیر جامعـه پـذیری نقـش جنسـی، فرهنگ، خانواده و سیستمهای دیگر قرار گرفته است.

پنجمین طبقه، رویکرد های پست مدرن هستند: سازه نگری اجتماعی، درمان کوتاه مدت راه حل مدار و قصـه درمانی. این رویکردهای جدید، فرضهای بنیادی اغلب رویکردهای سنتی را به چالش می طلبند.

آیا روان درمانی موثر است؟

تحقیقات نشان داده است که بیشتر افرادی که این شیوه درمانی دریافت کرده‌اند از علایم اختلال روانی رها شده‌اند و توانسته‌اند در زندگی خود عملکرد بهتری داشته باشند. روان‌درمانی نشان داده است که باعث بهبود هیجان ها و رفتارهای فرد می‌شود و با تغییرات مثبتی در مغز و بدن همراه است.

رازداری

روان درمانگران هم از لحاظ اخلاقی و هم از لحاظ قانونی موظف هستند که راز دار مراجعان خود باشند و اجازه مطرح کردن مسایل مرتبط با مراجع را با هیچ فرد دیگری ندارند. مگر اینکه:

• احتمال خودکشی و دیگرکشی مطرح باشد.
• دستوری از دادگاه برای دریافت اطلاعات محرمانه آمده باشد.
• احتمال سواستفاده و آسیب به کودکان وجود داشته باشد.