رصد رقص گرانشى داوود و جالوت

رصد رقص گرانشى داوود و جالوت

مجله علمی ایلیاد - این تصویر تهیه شده توسط تلسکوپ فضایی هابل دو کهکشان جالب را نشان می‌دهد که در حال رقصِ میان‌کهکشانی هستند. این دو کهکشان عبارتند از کهکشان بیضوی فشرده  NGC1510 و همسایه غول‌پیکر آن، کهکشان مارپیچى.NGC1512.

کهکشان  NGC1512 در صورت‌فلکی جنوبی ساعت قرار گرفته و تقریباً ۳۹ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد. این کهکشان که با نام‌های ESO250-4 ،LEDA14391 و IRAS04022-4329 نیز شناخته می شود، هفتاد هزار سال نوری گستردگی دارد که از این لحاظ با کهکشان راه شیری ما برابری می‌کند. این کهکشان را به‌عنوان کهکشانی مارپیچى میله‌ای دسته‌بندی کرده‌اند؛ زیرا ساختاری میله‌ای از ستارگان، گرد و غبار و گاز در امتداد هسته‌ی آن وجود دارد. میله به‌عنوان قیفی کیهانی عمل می‌کند و مواد خام لازم برای ایجاد ستاره را از حلقه‌ی بیرونی به مرکز کهکشان انتقال می‌دهد.

جریان‌هایی گاز و گرد و غبار در کهکشان  NGC1512  زمینه را برای تولد ستاره در قرص درونی روشن و آبی‌رنگ مهیا می‌سازد. این قرص کهکشانی  ۲،۴۰۰ سال نوری پهنا دارد. انتظار می‌رود که میله و قرص در نتیجه‌ی کشمکش میان دو کهکشان به‌وجود آمده باشند.  NGC1512منزل‌گاه ناحیه‌ی ایجاد ستاره دیگر در حلقه بیرونی خود است. 

در این حلقه، چندین ناحیهHII  وجود دارد که در آن‌ها، انبوه عظیمی از گاز هیدروژن در معرض تشعشعات شدید ناشی از ستاره‌های مجاور تازه متولد شده قرار دارند. این تشعشعات باعث درخشندگی گاز شده و نقاط روشنی را در سراسر حلقه پدید می‌آورد. نقطه قابل توجه این است که گستردگی NGC1512 بیشتر از آن چیزی است که در این تصویر مشاهده می‌کنید؛ چرا که در آن سوی حلقه بیرونی، بازوهای مارپیچى پیچک‌مانندی وجود دارند که کهکشان بیضوی   NGC1510  را احاطه می‌کنند. تصور بر این است که این بازوهای بزرگ در اثر برهم‌کنش‌های گرانشى قوی با  NGC1510 دچار انحراف شده باشند. اما این برهم‌کنش‌ها فقط بر  NGC1512تاثیر نمی‌گذارند؛ بلکه اثرات آنها گریبان جفت‌های کوچکتر را نیز میگیرد. تقلای جزرومدى پیوسته‌ی کهکشان همسایه باعث جمع شدن و چرخش گاز و گرد و غبار در  NGC1510شده و زمینه را برای ایجاد ستاره فراهم آورده است.

این رویداد منجر به درخشندگی کهکشان به رنگ آبی می‌شود که از ستاره‌های داغ جوان حکایت دارد. کهکشان  NGC1510تنها کهکشانی نیست که نیروی جزرومدى گرانشى عظیم ناشی از  NGC1512بر آن تاثیر گذاشته است. مشاهدات انجام شده در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد که نواحی بیرونی بازوهای مارپیچى  NGC1512زمانی بخشی از کهکشانی مجزا و قدیمی بوده است. این کهکشان توسط  NGC1512 از هم فروپاشید؛ همان بلائی که اکنون بر سر  NGC1510می‌آید.

نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد